Kuark-gluon plazması, Büyük Patlama’nın ilk mikrosaniyesinde, yani evrenin oluşum anında bulunan ilk madde hali gibi kabul görüyor.
Büyük Patlama’yla evren, aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişleyerek oluşmaya başlamıştı. Hızlı genişlemenin sonucunda parçacıkların, atomların, yıldızların, galaksilerin ve yaşamın ortaya çıktığı bilinmesine rağmen, bahsi geçen sürecin detayları gizemini koruyor.
Independent Türkçe’de yer alan habere göre, şimdiyse Kopenhag Üniversitesi’nden bilim insanları, Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü’nün (CERN) İsviçre’nin Cenevre kenti yakınlarında bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’yla yarattıkları kuark-gluon plazmasını incelemeyi başardı.
“Çarpıştırıcı, plazmadaki iyonları büyük bir hızla (neredeyse ışık hızı) ayırıyor. Bu, kuark-gluon plazmasının, kendi maddesinden atomlardaki çekirdeklere ve yaşamın yapı taşlarına nasıl dönüştüğünü görmemizi sağlıyor” diyen araştırma ekibinden Doçent You Zhou, sözlerini şöyle sürdürdü:
Ayrıca, daha önce hiç olmadığı kadar çok üretilen parçacıkların topluca genişlemesini aynı anda analiz edebilen bir algoritma geliştirdik. Sonuçlar, kuark-gluon plazmasının eskiden akışkan, sıvı formunda olduğunu ve kendisini, şeklini sürekli değiştirerek diğer maddelerden ayırdığını gösteriyor.
Zhou, sözkonusu tespitin şaşırtıcı olduğunu söyledi ve “Bu durum beklentilerimizden ve bildiğimiz diğer tüm maddelerden farklı” dedi.
Doçent, hakemli bilim dergisi Physics Letter B’de yayımlanan bulguların, evrenin gelişimi konusunda “benzersiz bir hikaye” anlattığını ifade edip şöyle bir ek yaptı:
Her keşif, Büyük Patlama hakkındaki gerçeği bulma şansımızı artıran bir adım. Kuark-gluon plazmasının, hadronlara ve yaşamın yapı taşlarına dönüşmeden önce akıcı olduğunu öğrenmemiz yaklaşık 20 yılımızı almıştı. Bu nedenle plazmanın sürekli değişen davranışına ilişkin yeni bilgilerimiz önemli bir dönüm noktası.