Ülser, mideyi ve sindirim sistemini etkileyen bir rahatsızlık. Pek çok kişinin ortak sorunu olan bu hastalık günlük yaşamı da olumsuz etkiliyor.
ÜLSER NEDİR?
Ülser, mide ya da onikiparmak bağırsağının(duodenum), sindirim sıvıları ve mide asidi gibi tahriş edici vücut sıvıları tarafından tahrip edilmesi ve doku kaybı meydana gelmesidir.
Ülser, mideyi ve onikiparmak bağırsağını sindirim enzimlerinden koruyan mukus tabakasının azalması sonucu ortaya çıkar ve sindirim asitleri bu korunmasız tabakalara zarar vererek kanamalı, ağrılı yaralara yani ülser oluşumuna sebebiyet verir.
Sindirim sıvılarından olan pepsinin etkisiyle doku kaybı daha derin noktalara sirayet edebilir ve enflamasyon denilen yaraların oluşumunu meydana getirir. Ülkemizde enflamasyonlara mideden çok duodenumda rastlanılmaktadır.
Midede oluşan ülsere gastrik ülser, duodenumda oluşan ülsere de duodenum ülseri ya da bulber ülseri denmektedir ve boyutları yaklaşık olarak 3 milimetreden- 5 santimetreye varan boyutlarda olabilmektedir. Mide ve duodenumda görülen ülserlere genel olarak peptik ülser adı verilmektedir. Mide asidinin üretimi ve miktarı her bireyde farklılık göstermektedir fakat bazı insanlarda aşırı üretim gerçekleşebilmektedir.
Peptik ülser, midenin iç yüzeyinde ve ince bağırsağın üst kısmında çeşitli sebeplerden dolayı gelişen açık yaralara verilen isimdir. Ülserin en yaygın belirtisi sürekli mide ağrısıdır.
Ülserlerin en yaygın nedeni Helicobacter pylori bakterisi enfeksiyonudur. Bazı ilaçarın uzun süreli kullanımı da ülsere neden olabilir. Stresli bir hayat ve baharatlı yiyecekler doğrudan ülsere neden olmaz, ancak bunlar bireyin semptomlarını daha da kötüleştirebilir.
Ülser, sindirim sistemi hastalıkları içerisinde en sık görülenidir. Toplumumuzda fazla önemsenmemekte fakat kendiliğinden tedavi edilebilen bir rahatsızlık olmadığı için bir an evvel gerekli aksiyonlar alınmalıdır. Çünkü zamanla sindirim sisteminde büyük sıkıntılar doğurabilir.
ÜLSER KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Ülkemizde mide ülserinden çok onikiparmak ülseri yaygındır. Ülsere, erkeklerde kadınlara oranla 3 kat daha fazla denk gelinmektedir.
30 ila 50 yaş skalasında duodenum ülsere erkeklerde daha fazla rastlanılmakla beraber 60 yaş civarında kadınlarda mide ülseri daha yaygın bir biçimde görülmektedir.
MİDE ÜLSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ülser belirtileri oldukça belirgin ve kimi zaman rahatsız edici olabilir. En sık rastlanan ülser belirtisi, karnın üst kısmında kemirme ve yanma şeklinde hissedilen ağrıdır. Özellikle öğün aralarında kendini daha çok gösteren ülser, özellikle onikiparmak ülseri olan kişileri gecenin herhangi bir saatinde uyandırabilir. Genel olarak bakıldığında ülser şu belirtiler ile kendini gösterir;
- Midede yanma ve ağrı
- Bulantı
- Kusma ile gelen rahatlama
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Şişkinlik ve gaz
- Sık acıkma
- Yemek yedikten sonra mide ağrısı
- Hazımsızlık
Bazen ülserin belirtileri sırt ağrısı ile de kendisini gösterebilir. Ülser bazı hastalarda hiçbir ön belirti vermeden kanama ve delinme gibi durumlara neden olabilir. Özellikle sonbahar ve bahar aylarında sıklığı artan ülser belirtisi fark edilir fark edilmez uzman bir sağlık kuruluğuna başvurulmalıdır.
MİDE ÜLSERİ NEDEN OLUR?
Mide kendi görevlerini yerine getirirken kendisini de korumaya alır. Mukozal defans sistemleri, midenin düzenli hareketleri, hücre yenileme sistemler, işlevini yerine getirirken midenin zarar görmesini de engeller. Bu mekanizmalar son derece karmaşık bir şekilde hücre içi yollar, hücresel düzeyde hormon ve elektriksel uyarılar kullanılırken, diğer organ ve sistemlerle uyumlu bir şekilde çalışırlar. Ancak midenin koruyucu mekanizmaları ve midede sorun yaratacak mekanizmalar arasında bir dengesizlik ortaya çıkar ise kişide mide şikayetleri başlar. Aslında bu durum tek başına mide problemi değil, tüm sindirim sistemini etkileyen bir sorun haline gelir. Tüm bu dengesizlikler kendini reflü, gastrit, peptik ülser ve fonksiyonel dispepsi olabileceği gibi mide kanserine kadar uzanan çeşitli mide hastalıkları ile ifade eder.
Ülserin ortaya çıkmasını kolaylaştıran bazı faktörler vardır. İnsan vücudunda mekanik ve fizyolojik etkileri olan “helicobakter pylori” adı verilen bir bakteri, sigara ve alkol tüketimi ile ve bazı ilaçlar ülsere neden olan en önemli etkenlerdir. Bunun yanı sıra ülser nedenleri olarak;
- Dengesiz ve sağlıksız beslenme düzeni
- Aşırı tuz tüketimi
- Besinleri az çiğnemek
- Uzun süre aç kalmak
- Mideyi fazla doldurmak
- Uykusuzluk
- Yorgunluk
- Besinlerde hijyene dikkat etmemek
- Genetik faktörler
- Stres
Yapılan toplumsal çalışmalarda, savaş ve deprem gibi afet benzeri durumlarda toplumda peptik ülser ve mide kanaması sıklığının arttığı ortaya konmuştur. Ekonomik buhran dönemlerinde de aynı bulgular dikkati çekerken, özellikle “fonksiyonel dispepsi” olarak adlandırılan rahatsızlığın, stresin yoğun olduğu dönemlerde daha fazla belirti verdiği de gözlenmiştir.
ÜLSERİN TEDAVİSİ VAR MI?
Klinik, laboratuvar ve görüntüleme tetkikleriyle beraber ülser tanısı konulduktan sonra helicobakter pylorimide asidini baskılayan ilaçlar kullanılır. Eğer bakteriler hala duruyorsa enfeksiyona yönelik antibiyotik tedavisine başlanılır.
Ülser ilaçları ile beraber mide asitlerinin azaltıp, kişinin yakınmalarını indirgemek amaçlanır. Mide asidinin ülser üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak, iyileşmeyi tetikler.
İlaç tedavisi dışında başvurulan yöntem ise asit ve pepsin salgısını engellemek amacıyla sinirleri uyaran vagus sinirin kesilmesidir. Ancak kesilmesi tekrar etme riskini ortadan kaldırmaz. Bazı ülser vakalarında ciddi komplikasyonlar gelişebilir ve cerrahi operasyon gerekebilir. Mevcut ülserler kronik ve tekrarlayıcı olabilir, bu durum kişinin hayat kalitesini önemli ölçüde sekteye uğratmaktadır.
Yorumlar kapalı.