Osmanlı Devleti’nin 36. ve son padişahı, 113. İslam halifesi olan VI. Mehmed Vahdeddin, 4 Temmuz 1918 – 1 Kasım 1922 tarihleri arasında Osmanlı tahtında kaldı.
Tahta geçtiğinde Osmanlı, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına yaklaşmış ve büyük bir yıkım yaşamıştı. Osmanlı toprakları işgal edilirken, VI. Mehmed Vahdeddin, İngilizlerle anlaşarak Osmanlı’nın varlığını korumaya çalıştı. Ancak, Millî Mücadele hareketine karşı duruşu ve teslimiyetçi politikaları nedeniyle halkın ve Mustafa Kemal Atatürk’ün tepkisini çekti.
1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı tahtını terk etmek zorunda kaldı ve yurt dışına sürgüne gönderildi.
VI. Mehmed Vahdeddin’in Hayatı ve Ailesi
VI. Mehmed Vahdeddin, 2 Şubat 1861’de İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi ise Gülüstü Kadın Efendidir.
Sarayda geleneksel eğitim alarak yetişti ve Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Osmanlı’da yaşanan siyasi krizler nedeniyle tahta çıkana kadar devlet işlerine fazla müdahil olmadı.
Eşi Şadiye Kadın Efendi, Osmanlı sarayında önemli bir figür olmuştur.
VI. Mehmed Vahdeddin Döneminde Osmanlı’da Yaşanan Önemli Olaylar
Mondros Ateşkes Antlaşması ve Osmanlı’nın İşgali (30 Ekim 1918)
VI. Mehmed Vahdeddin tahta çıktığında, Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’ndan ağır bir yenilgiyle çıkmak üzereydi.
- 30 Ekim 1918’de Osmanlı, Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzaladı.
- Bu antlaşma ile Osmanlı ordusu tamamen dağıtıldı ve Osmanlı toprakları işgal edilmeye başlandı.
- İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar ve Yunanlar Osmanlı topraklarını işgal etti.
Bu antlaşma, Osmanlı Devleti’nin fiilen sona ermesine neden olan en önemli adımlardan biri oldu.
İstanbul’un İşgali ve Padişahın Tutumu (16 Mart 1920)
- 16 Mart 1920’de İngilizler İstanbul’u resmen işgal etti.
- Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı kapatıldı ve milletvekilleri tutuklandı.
- Padişah VI. Mehmed Vahdeddin, işgale karşı bir direniş göstermedi ve İngilizlerle anlaşma yolunu seçti.
Bu durum, Mustafa Kemal Atatürk ve Millî Mücadele yanlıları tarafından büyük tepkiyle karşılandı.
Millî Mücadele ve Mustafa Kemal’e Karşı Tutumu (1919-1922)
VI. Mehmed Vahdeddin, Anadolu’da başlayan Millî Mücadele hareketine karşı çıktı.
- Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarını “hain” ilan etti.
- İstanbul’daki İngilizlerle iş birliği yaparak Kuvâ-yi Milliye’ye karşı propaganda yürüttü.
- 1920’de İngilizlerin desteğiyle Ankara’daki Millî Mücadele hareketini bastırmak için Kuvayı İnzibatiye (Halife Ordusu) kurdurdu.
- Ancak Türk halkı ve ordu, Mustafa Kemal’in yanında yer aldı ve padişahın otoritesi tamamen yok oldu.
Bu süreç, Osmanlı’nın artık Anadolu’da yönetim gücünü tamamen kaybetmesine neden oldu.
Saltanatın Kaldırılması ve Osmanlı’nın Sonu (1 Kasım 1922)
- Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye Büyük Millet Meclisi, Osmanlı Saltanatı’nı kaldırmaya karar verdi.
- 1 Kasım 1922’de TBMM tarafından Osmanlı Saltanatı resmen kaldırıldı.
- VI. Mehmed Vahdeddin, artık Osmanlı padişahı olarak tanınmadı ve İstanbul’da siyasi desteğini tamamen kaybetti.
Bu olay, Osmanlı Devleti’nin fiilen sona erdiği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı en önemli gelişmelerden biri oldu.
Sürgüne Gönderilişi ve Son Yılları
- VI. Mehmed Vahdeddin, 17 Kasım 1922’de bir İngiliz savaş gemisiyle İstanbul’dan ayrılarak Malta’ya sürgüne gönderildi.
- Daha sonra İtalya’nın San Remo şehrine yerleşti ve burada yaşamına devam etti.
- İtalya’da maddi sıkıntılar yaşadı ve Osmanlı hanedanının eski gücüne kavuşamayacağını anladı.
Bu süreç, Osmanlı’nın son padişahının sürgüne gönderilerek Osmanlı hanedanının siyasi sahneden tamamen çekildiği bir dönem olarak tarihe geçti.
VI. Mehmed Vahdeddin’in Kişiliği ve Osmanlı’ya Katkıları
- Osmanlı’nın son padişahı olarak tarihe geçti.
- Saltanatı döneminde Osmanlı Devleti tamamen işgal edildi.
- Millî Mücadele’ye karşı çıkması nedeniyle halkın büyük tepkisini çekti.
- Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı hanedanı yurt dışına sürgüne gönderildi.
Ölümü ve Osmanlı’ya Bıraktığı Miras
VI. Mehmed Vahdeddin, 16 Mayıs 1926’da İtalya’nın San Remo kentinde maddi sıkıntılar içinde hayatını kaybetti.
Cenazesi İstanbul’a getirilmedi ve Şam’daki Sultan Selim Camii’ne defnedildi.
Onun dönemi, Osmanlı’nın tamamen sona erdiği, Millî Mücadele’nin zafer kazandığı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinin başladığı bir dönem olarak tarihe geçti.
VI. Mehmed Vahdeddin’in Osmanlı’ya En Büyük Katkıları ve Zararları
- Osmanlı tahtında bulunan son padişah olarak tarihe geçti.
- Ancak Millî Mücadele’ye karşı çıkması ve İngilizlerle iş birliği yapması büyük tepki topladı.
- Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı’nın siyasi varlığı sona erdi.
- Yerine geçen Halife Abdülmecid Efendi, Osmanlı hanedanının son temsilcisi oldu.
VI. M
Yorumlar kapalı.